Voor ons historische stadhuis prijkt een standbeeld van Anton van Duinkerken. Velen hebben daar zijn hand geschud, zoals duidelijk te zien is aan de uitgestoken hand.
Het beeld is vervaardigd door kunstenaar Hein Vree (Amsterdam, 6 februari 1926 – Bergen op Zoom, 30 januari 1995). Op 18 februari 1977 werd dit beeld onthuld, oorspronkelijk geplaatst in de straat waar Anton was geboren, de Sint-Josefstraat. Bij de herdenking van zijn 100e geboortejaar in 2003 verhuisde het beeld naar de Grote Markt.
Wie was Anton van Duinkerken?
Anton van Duinkerken was een Nederlandse dichter, essayist, criticus en hoogleraar. Zijn echte naam was Willem Asselbergs, maar voor zijn literaire werken gebruikte hij het pseudoniem Anton van Duinkerken. Hij werd geboren op 2 januari 1903 in Bergen op Zoom en overleed op 27 juli 1968 in Nijmegen.
Van Duinkerken stond bekend om zijn veelzijdige literaire en intellectuele activiteiten. Hij was een prominent lid van de literaire beweging “De Gemeenschap”, actief in de jaren 1920 en 1930, gericht op katholieke literatuur en kunst. Hij schreef gedichten, essays en kritieken, vaak doordrenkt met filosofische en religieuze ondertonen.
Voor Bergen op Zoom is zijn verbondenheid met “Vastenavond” van betekenis. De diepe indrukken die hij in 1928 tijdens het carnaval in Bergen op Zoom opdeed, leidden tot zijn “Verdediging van Carnaval”, geschreven in de nacht van dinsdag op woensdag tijdens het carnaval.
Naast zijn literaire werk was Anton van Duinkerken ook betrokken bij academische activiteiten. Hij was hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (nu Radboud Universiteit Nijmegen) en gaf diverse lezingen en voordrachten over literatuur en cultuur.
Zijn literaire werk en intellectuele bijdragen hebben een blijvende invloed gehad op de Nederlandse letterkunde en het culturele landschap. Hij ontving meerdere prijzen en erkenningen voor zijn werk, waaronder de Constantijn Huygensprijs.
Naast zijn literaire werk was Van Duinkerken betrokken bij de Katholieke Radio Omroep (KRO) en de Katholieke Illustratie, waar hij als redacteur werkte. Hij schreef over diverse onderwerpen, waaronder religie, kunst, geschiedenis en politiek, en stond bekend om zijn heldere en toegankelijke schrijfstijl.
Vóór de Tweede Wereldoorlog veroordeelde Van Duinkerken het nationaal-socialisme en sloot zich aan bij het Comité van Waakzaamheid. In 1942 werd hij geïnterneerd in gijzelaarskamp Sint-Michielsgestel. Om afstand te nemen van het verzuilde politieke bestel, werd Van Duinkerken in 1946 lid van de PvdA, wat destijds een ongekende stap was voor een katholiek. De bisschoppen verboden katholieken lid te worden van een socialistische organisatie. Desondanks bleef Van Duinkerken tot aan zijn overlijden trouw aan zijn keuzes. (Met dank aan Uitgave KN, vrijdag 21 juli 2023, nummer 29, Jeffry Huntjens, KDC).
Anton van Duinkerken wordt nog steeds herinnerd als een prominente figuur in de Nederlandse literaire geschiedenis, vooral vanwege zijn bijdragen aan het katholieke culturele erfgoed en zijn diepgaande reflecties op leven, geloof en kunst.
Prijzen
Kus van Marga Klompé bij de uitreiking van de P.C. Hooft-prijs 1966
1933 – C.W. van der Hoogt prijs voor Dichters der contrareformatie
1957 – Provinciale prijs voor schone kunsten voor ‘Brabantse herinneringen’, verschenen in het maandblad Roeping
1960 – Constantijn Huygensprijs
1966 – P.C. Hooft-prijs voor zijn gehele oeuvre.
1968 – Literatuurprijs van de gemeente Hilvarenbeek voor zijn Nijmeegse Colleges
Eredoctoraat
Meer informatie:
Stichting Anton van Duinkerken Nu
Uit fotoarchieven.
Foto’s: Beeldbank West Brabants Archief (Deels gerestaureerd en ingekleurd) tenzij anders vermeld.
(De redactie komt graag in contact met mensen die bij dit onderwerp passende of betere kwaliteit foto’s hebben.)
Linken naar meer foto’s
Omdat veel foto’s auteursrechtelijk beschermd zijn kunnen we van een aantal interessante foto’s alleen de linken naar West Brabants Archief plaatsen.
Foto’s van de Onthulling standbeeld van prof. Asselbergs (Anton van Duinkerken) vervaardigd door Hein Vree en op 18 februari 1977 onthuld aan het Sint-Josephplein door Jan van Giels.